Staartdelingen ouderwets? Echt niet!

De ouderwetse staartdeling is de beste manier om kinderen vlot te leren delen met grote getallen en met kommagetallen in het antwoord. Het eerste inzicht in delen en vermenigvuldigen is een must. Dus start met inzicht en stap daarna over op ouderwets rekenen.

Tafels: van inzicht naar “stampen”

Naarmate de kinderen ouder worden, worden deze handelingen in steeds abstractere vorm aangeboden en opgeschreven. Uiteindelijk begrijpen ze dat je bij een deelsom gebruik maakt van herhaald aftrekken. Net als dat een keersom herhaald optellen is. Zo wordt dat in de huidige realistische rekenmethoden gedaan. Kennis van de tafels is hierbij onontbeerlijk. De meningen zijn verdeeld over stampen of niet.
Ik ben voor stampen. Zodra het kind inzicht heeft in wat een keersom is, kan het deze uit het hoofd leren. Te beginnen in groep 5. En verder in groep 6, 7 en ook 8!

2 manieren van staartdelen

Vanaf groep 7 krijgen de kinderen te maken met grotere deelsommen (boven 1000) zoals 29358 : 6 =   
Er worden doorgaans 2 manieren geleerd om dit cijferend op te lossen. Traditioneel met een Staartdeling (ook wel “Opa rekenen” genoemd) en Realistisch (ofwel Modern) met herhaald aftrekken. Ook dit laatste, moderne delen, wordt vaak een staartdeling genoemd, zodat het voor veel ouders lastig wordt, wat hun kinderen nu eigenlijk leren op school. Voor beide manieren zijn natuurlijk voor- en nadelen te noemen. Hierover zijn al flink wat publicaties geweest de afgelopen jaren. Ik ga liever uit van mijn eigen ervaringen als leerkracht, RT-er en moeder van een zoon die dit ook allemaal heeft gehad.

Modern staartdelen

De Moderne manier zorgt voor het inzicht in het delen; zo wordt in de methodes verteld. En dat klopt ook. Jammer genoeg kleven er ook nadelen aan de moderne manier van staartdelen.

Stress

Ten eerste schrikt het de kinderen minder af als ze een groot getal in kleine stukjes kunnen pakken en uitrekenen. Zoals hierboven links: hoeveel keer past de 6 in de 29. In plaats van rechts: hoeveel keer denk je dat de 6 in de 29358 past. De laatste zorgt voor erg veel stress bij de kinderen. Veel kinderen (zowel zwakke als sterke rekenaars!) hebben lang bedenktijd nodig voor de moderne versie van de staartdeling. Soms worden de berekeningen ook wel erg lang!

Komma’s

Het tweede knelpunt is dat de kinderen met de Moderne staartdeling, erg veel moeite hebben met het geven van een antwoord met een kommagetal. Ik heb in al die jaren in mijn praktijk pas 1 leerling gezien die dit helemaal kon uitvoeren. De andere kinderen kwamen niet verder dan een antwoord met een rest. Best raar als je in een winkel komt en je korting hebt uitgerekend. (“Ik krijg 16 rest 2 euro korting…., ehhhh……) De afbeelding hieronder geeft weer hoe het werken met kommagetallen (Staartdeling Modern) in zijn werk gaat. Zoals je ziet wordt dit nodeloos ingewikkeld gemaakt. Het wordt daarom vaak niet aangeleerd in de klas.

Hieronder een afbeelding hoe je het kommaprobleem oplost met de Traditionele staartdeling.

Nadelen traditionele staartdelingen

Ook het werken met traditionele staartdelingen heeft nadelen. Het lastige daarvan is bijvoorbeeld het werken met de nullen. Als dit niet goed aangeleerd wordt, gaan kinderen fouten maken. Met de Moderne staartdeling gaat dit een stuk makkelijker. Sterker nog, je hebt daar niet mee te maken.

Verder vergt de Traditionele manier nogal wat oefening om de stappen juist te doorlopen. Er zijn best wat regeltjes waar je je aan moet houden. Maar als de kinderen in mijn praktijk dit principe eenmaal snappen, willen ze niet anders meer. Ze gaan het zelfs uitleggen aan de andere kinderen uit hun klas!

De vraag is dus: tot welke groep moet het inzicht als leidraad worden genomen? Als dit vanaf groep 3 tot en met groep 6 al gerealiseerd is, waarom beginnen we dan niet vanaf groep 7 aan de Traditionele staartdeling?

Niet laten begrijpen, gewoon doen!

Daarom is mijn oplossing:

1. Vanaf groep 3 t/m 6 wordt er gewerkt aan het inzicht in het delen door middel van de Moderne staartdelingen. Herhaald aftrekken dus. De kinderen moeten het vooral begrijpen!

2. In groep 7 leren de kinderen met Traditionele staartdelingen zonder rest te werken. Ze leren hier puur om te gaan met het maken van de stapjes. Niet begrijpen, maar doen dus!

3. Vanaf groep 8 gaan de kinderen aan de slag met kommagetallen en nullen in de som.

Begin met Modern en eindig met Ouderwets dus! Of kinderen het onderwijs kunnen doorlopen tot en met stap 3 is natuurlijk afhankelijk van hun niveau, maar liefst zie ik dat elk kind dat van de Basisschool afkomt, deze vaardigheden op het gebied van cijferend delen beheerst, zodat ze er in het Voortgezet onderwijs en daarna profijt van hebben.

Wil je meer informatie over Op de Rit onderwijsondersteuning? Stuur een mail naar info@opderit.cc

Nog meer blogs lezen?
https://www.opderit.cc/blog/tafels-leren-hoe-doe-je-dat/
https://www.begrijpendlezen.cc/gratis-downloads-en-blogs/blog-blog/leesgedrag-als-basis-voor-succes-in-begrijpend-lezen/